Некоторые аспекты сотрудничества тюркских народов в турецких источниках и историографии (конец ХІХ – первая четверть ХХ вв.)


Просмотры: 81 / Загрузок PDF: 96

Авторы

  • Мирзахан Эгамбердиев Казахский национальный университет им. Аль-Фараби
  • Айман Азмуханова Евразийский национальный университет имени Л.Н. Гумилева

DOI:

https://doi.org/10.32523/2664-5157-2023-3-72-91

Ключевые слова:

Турция, Османское государство, Российская империя, источники, историография, тюркские народы, сотрудничество.

Аннотация

Конец ХІХ – первая четверть ХХ вв. характеризуется тяжелым бременем в истории тюркских народов: полным ходом шла политика духовной колонизации царской России, набирали силу джадидское и тюркистское движение, тюркские народы усилили свою солидарность в рамках этих идей, в результате двух последовательных революций изменилась вся структура имперской политики России, была реализована большевистская политика атеизма, голода и репрессий. Данный период изучен в отечественной историографии, но сегодня всесторонне продолжают открываться его «белые» пятна. Этот исторический период еще не изучен в источниках и историографии Турции, которая является братской страной. Основные источники выбранного нами хронологического периода сохранены в архивах Премьер-министра Турецкой Республики, концелярии Османского государства и редких фондах Национальной библиотеки в Анкаре. Исследования и историографические основы, связанные с проблемами сотрудничества тюркских народов, рассматриваются в статье в двух аспектах.
Основная цель статьи – комплексный анализ сотрудничества тюркских народов с конца ХІХ – первой четверти ХХ вв. в турецких источниках и историографии. Для достижения поставленной цели турецкие источники и материалы, хранящиеся в архивах, были классифицированны путем сравнительного анализа и на основе этого были проанализированы проблемы джадидского движения, тюркизма и ислама, мусульманской проблематики, национальной идентичности и
политико-культурной борьбы на основе принципа историзма.

Сведения об авторах

Мирзахан Эгамбердиев, Казахский национальный университет им. Аль-Фараби

кандидат исторических наук, ассоциированный
профессор (доцент)

Айман Азмуханова, Евразийский национальный университет имени Л.Н. Гумилева

кандидат исторических наук, ассоциированный профессор (доцент)

Литература

Ибрагимов М., 2005. Религиозное обновление в тюркском мире (1850-1917): пер. с тур. Мараш Ибрагим. Казань: Иман. 200 с.

Ливен Д., 1999. Русская, имперская и советская идентичность // Европейский опыт и преподавание истории в постсоветской России. Москва. 299 c.

Литвинов М.М., 1938. В борьбе за мир. Москва: Партиздат ЦК ВКП(Б). 196 с.

Akçora Y., 1978. Türkçülük. Türkçülüğün Tarihi Gelişimi. İstanbul: Özdemir Basımevi. 253 s.

Akçuraoğlu Y., 1909. Rusya’da Sâkin Türklerin Hayât-ı Medeniye. Fikriye ve Siyasiyelerine Dair, Sırât-ı Müstakîm, II/39. S. 201-204.

Akçuraoğlu Y., 1906. Meşrutiyet-i Avamiye ve Müsülmanlar. «Kazan Muhbiri». Sayı 34 (8 Fivral). S. 2-3.

Akçuraoğlu Y., 1915. Rusya’da Sâkin Müslümanların Mahalle ve Müftülük Teşkilatı: Bu Teşkilatı Islahata Dair Arzu ve Teşebbüsler. Türk Yurdu, IX/1 (10 Eylül 1331). S. 2752-2756.

Akın R., 2002. Osmanlı İmparatorluğu’nun dağılma devri ve Türkçülük hareketi, 1908-1918. Ankara: Der Yayınları. 320 s.

Andican A. Ahat, 2009. Osmanlı’dan günümüze Türkiye ve Orta Asya. İstanbul: Doğan Kitap. 625 s.

Aydemir Ş.S., 2019. Enver Paşa (Cilt 3) Makedonya’dan Ortaasya’ya. İstanbul: Remzi kitabevi. 672 s

Bademci A., 2019. Kendi Arşiv Belgelerine Göre 1917-1934 Türkistan Milli İstiklal Hareketi. Basmacılar. Ankara: Kamer Yayınları. 493 s.

Baysun A.R., 2006. Türkistan İstiklal Hareketleri ve Enver Paşa. İstanbul: Doğu kitaphanesi. 222 s.

Bigiev M.C., 1906. Umum Rusya Müsülmanlarının 3’nçi Resmî Nedveleri. Kazan. 243 s.

Bozkurt G.S., 2008. 1905-1907 Yillari Rusya Muslumanlarinin Siyasi Kimlik Arayisi. İstanbul: Doğu Kütüphanesi. 478 s.

Çokayoğlu M.Y., 1972. Eşinin Ağzından Mustafa Çokayoğlu. İstanbul: Yaş Türkistan yayını. 166 s.

Çokayoğlu M., 1927. Türkistan Meselesi «Yeni Türkistan» dergisi. İstanbul. 8 s.

Darga M., 2007. Mehmet Emin Efendi İstanbul’dan Asya-yı Vusta’ya Seyahat. İstanbul. 197 s.

Devlet N., 1987. Dünyada Türklük araştırmaları ve Türkiye. İstanbul: Fatih Yay.134 s.

Devlet N., 1987. Dünyada Türklük araştırmaları ve Türkiye. İstanbul: Fatih Yay. 134 s.

Ergin M., 1964. Dede Qurqut Kitabi. Ankara: Ankara Üniversitesi basımevi. 217 s.

Erşanin S., 2007. Türkistan’da İslam ve Müslümanlar. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. 36 s.

Gaspıralı İ., 1906. Üçüncü Şûrâ-yı İslam. Tercüman Gazetesi (18 Avgust). S. 1-2.

Gökalp Z., 2019. Türkçülüğün Esasları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. 182 s.

Hayit B., 1962. Komünist Emperyalizmi Karşısında Türkistan. İstanbul: Toprak Dergisi Yayınları.

Hayit B., 1975. Türkistan Rusya ile Çin Arasında. İstanbul: Otağ yayınları. 437 s.

İbrahim A., Ertuğrul Ö., 2003. Âlemi-i İslâm ve Japonya’da islâmiyet’in yayılması – Türkistan, Sibirya, Moğolistan, Mançurya, Japonya, Kore, Çin, Singapur, Uzak Hind adaları, Hindistan, Arabistan, Dâru’l-Hilafe. İstanbul: İşaret. 1288 s.

Kazakbalası G.C., 1980. Göçten Sonra. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı. 320 s.

Kırımlı H., 2016. Kırım’daki Kırım Tatar (Türk İslam) Mimarı Yadıgarları. İstanbul: Başbakanlık yurt dışı türkler. 880 s.

Kurat A.N., 2014. Rusya Tarihi. Başlangıcından 1911’ye Kadar. İstanbul: Türk Tarih Kurumu. 537 s.

Lewis B., 2016. İslam ve Batı. Ankara: Akılçelen Yayınları. 352 s.

Maksudi S., 1934. Orta Asya Türk Devletler. Ankara: Türk Tarihinin Anahatları Serisi. 50 s.

Mardjani Sh., 1864. Ğurfetü’l-havâkînli ‘urfeti’l-havâkîn. Kazan. 36 s.

Rızaeddin F., 1917. Şeyh Cemaleddin, Şûrâ, X/24 (Dikabr). S. 513-517.

Rızaeddin F., 1907. İslamlar Hakkında Hükûmet Tedbirleri. Orenburg. 245 s.

Sabyrgalieva N.B., 2022. Confessional policy of the Russian Empire in the western part of Kazakhstan (mid XIX – early XX centuries). Turkic Studies Journal. 2 (Vol. 4). P. 86-95. DOI: http://doi.org/10.32523/2664-5157-2022-2-86-95

Sarınay Yu., 2005. Belgelerle Osmanlı-Türkistan İlişkileri (XVI-XX. Yüzyıllar). T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü. Ankara. 277 s.

Sefercioğlu N., 2005. Tanıdığım Ünlü Türkçüler. İstanbul: Ötüken Neşriyat. 312 s.

Taneri A., 1983. Türk Kavramının Gelişmesi. Ankara: Ankara Üniversitesi. 262 s.

Taneri A., 1993. Türk Devletler Geleneği. Dün-Bugün. İstanbul: Milli Eğitim bakanlığı Yayınları. 262 s.

Togan Z.V., 1981. Tarihte Usul. İstanbul: Enderun yayınları. 350 s.

Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Kuruluş ve Gelişmesine Hizmeti Geçen Türk Dünyası Aydınları Sempozyumu bildirileri: 23-26 Mayıs, 1996. Erciyes Üniversitesi, Türk Dünyası Araştırmaları Merkezi. 614 s. ISBN 10: 9758013289.

Üstel F., 2010. Türk Ocakları (1912-1931): İmparatorluktan Ulus-Devlete Türk Milliyetçiliği. İstanbul: Karton Kapak. 422 s.

Загрузки

Опубликован

2023-09-29

Как цитировать

Эгамбердиев, М., & Азмуханова, А. (2023). Некоторые аспекты сотрудничества тюркских народов в турецких источниках и историографии (конец ХІХ – первая четверть ХХ вв.). Turkic Studies Journal, 5(3), 72–91. https://doi.org/10.32523/2664-5157-2023-3-72-91

Выпуск

Раздел

История и Археология