The features of steppe civilization in the works of Shokan Ualikhanov
Views: 130 / PDF downloads: 170
DOI:
https://doi.org/10.32523/2664-5157-2023-3-92-109Keywords:
Shokan Ualikhanov, steppe civilization, nomads, Kazakhs, Kyrgyz, oral literature, genealogy, tribe, written sources.Abstract
This research paper delves into the intricacies of steppe civilization as elucidated within the works of Shokan Ualikhanov, a distinguished Kazakh scholar and ethnographer of the 19th century. Employing primary sources including Ualikhanov’s original compositions, translated materials, and correspondence, alongside secondary sources, the study meticulously dissects
Ualikhanov’s examination of the Kazakh ethnogenesis. This encompasses an exploration of the etymology of the term «Kazakh,» the development of the Kazakh ethnic group and the Kazakh Khanate, and the underlying structure of nomadic societies. The research underscores Ualikhanov’s substantial contributions to historiography, underlining his profound grasp of the
formation of the Kazakh populace and society, as well as his corrective influence on preceding scholarly inaccuracies.Ualikhanov’s investigations into the history and culture of Turkic communities draw upon primary Eastern medieval sources, such as Kadyrgali Jalair’s «Collection of Chronicles,»
Abulgazy Bahadur’s «Shajara-i Turk, and Muhammad Haidar Dulati’s «TarikhiRashidi.» Furthermore, he utilized manuscripts sourced from Kashgar, notably
Tazkirah Sultan Sutuq Boghra Khan, Tazkirah Tughluq Temir Khan, Tazkirah Khojagan, Abu Muslim Maurizi. This paper highlights his pioneering effort in translating and interpreting the «Manas» epic’s section titled «Koketai khannyn ertegisi» into Russian, marking a significant scholarly achievement.
Reference
Абуев К.К., 2016. Чокан Валиханов и его современники. Кокшетау: КГУ им. Ш. Уалиханова. 387 с.
Айдарова Х., 1945. Чокан Валиханов. Алма-Ата: КазОГИЗ. 198 с.
Артықбаев Ж.О., 2012. Қазақ шежіресі: ұлы дала тарихының қайнар көзі және тұжырымдамасы. Астана: Алтын кітап. 495 б.
Әбжанов Х., 2010. Шоқан және тұлғатану // Егемен Қазақстан. 22 қазан
Әбуев Қ., 2006. Қазақстан: тарих және тағылым. Астана: Елорда. 320 б.
Валиханов Ч.Ч., 1904. Сочинение / Под. ред. Н.И. Веселовского. СПб.: Типография Главного Управления Уделов. 531 с.
Валиханов Ч.Ч., 1985. Собрание сочинений в пяти томах. Алма-Ата: Главная редакция Казахской советской энциклопедии. Т. 2. 416 с.
Валиханов Ч., 1986. Избранные произведения. М.: Наука. 414 с.
Джеенбекова С.С., 2013.Повседневная жизнь кыргызов в исследованиях Чокана Валиханова // Вестник КРСУ. Т. 13. №6. С. 14-17.
Дулатова Д. Шоқан – тарихшы. Алматы. 69 б.
Ержебаева А., 2011. Шоқан туралы Түркияда не жазылған?// Абай – республикалық тәуелсіз фольклорлық-этнографиялық әдеби-көркем журнал. №2. Б. 17-20.
Есмағамбетов К.Л., 2010. Шоқанды шетел қалай танып-білуде? Ғалымның жоғалған қолжазбалары туралы ой // Егемен Қазақстан. 10 қараша.
Жандарбек З., 2008. Қазақ ауыз әдебиеті үлгілеріндегі тарихи деректерді пайдалану жолдары // Тәуелсіз Қазақстан тарихын зерттеудің өзекті мәселелері: республикалық ғыл.-практ. конф. жинағы. Астана. Б. 99-109.
Көмеков Б.Е., 2015. Қазақ мемлекеттілігінің тарихы және Қазақ хандығы. Алматы: Қазақ университеті. 46 б.
Кумеков Б.Е., 2011. Понятие «казах» первоначально имело социальный смысл // Байтерек. №12 С. 1-5.
Қарасаев Ғ., 2009. Ресей зерттеушілері Шоқан Уәлиханов туралы // Қазақ тарихы. №1. Б. 35-37.
Қайырханова Ф.К., 2010. Шоқан Уәлиханов қазақ халқының дәстүрлі мәдениеті туралы // Ш.Ш. Уәлиханов мұрасы әлемдік тарих контекстінде: х.а. ғыл.-прак. конф. жинағы. Семей. Б. 46-54.
Ланглуа Ш.В., Сеньобос Ш., 2015. Тарихты зерттеуге кіріспе/ Орыс тіл. аударған Б.А. Габдуллина. Астана: Фолиант. 280 б.
Оразбеков А., 1985. Шоқан Уәлиханов. Алматы. 15 б.
Серубаева А.Т., 2015. Ш. Уәлиханов зерттеулеріндегі қазақ этногенезі мен Қазақ хандығына қатысты деректер // Қазақ хандығы тарихының өзекті мәселелерін зерделеу: халықаралық ғыл.-прак. конф. жинағы. Астана. Б. 152-157.
Стрелкова И.И., 1990. Валиханов. Изд. 2-е, доп. М.: Молодая гвардия. 298 с.
Сүлейменов Р.Б., Моисеев В.А., 1985. Шоқан Уәлиханов – шығыстанушы. Туғанына 150 жыл толуына орай. Алматы: Ғылым. 112 б.
Уәлиханов Ш.Ш., 2010. Көп томдық шығармалар жинағы. Алматы: Толағай групп. Т. 1. 376 б.
Уәлиханов Ш.Ш., 2010. Көп томдық шығармалар жинағы. Алматы: Толағай групп. – Т. 2. 464 б.
Умурзаков С.Ч., 1996. Валиханов как географ-исследователь Кыргызстана // Бишкек: Илим. С. 48-55.
Хафизова К.Ш., 2010. Чокан Валиханов в китайской историографии //Ш. Уәлиханов және ХХІ ғасырдағы гуманитарлық ғылым: көрнекті қазақ ғалымы Ш.Ш. Уәлихановтың 175 жыл. арналған х.а. ғыл.-практ. конф. матер. Алматы: Тарих тағылымы. Б. 77-86.
Kumekov B., Kartova Z., 2021. А source study analysis of Amir Timur’s waquf diploma issued by the Turkestan mosque of Khoja Ahmet Yasavi at the end of the XIV- the beginning of the XV century. Turkic Studies Journal, 1(2). P. 52–59. https://doi.org/10.32523/tsj.02-2019/2-6