Some aspects of Turkic cooperation in Turkish sources and historiography (late nineteenth century - first quarter of the twentieth century)
Views: 105 / PDF downloads: 225
DOI:
https://doi.org/10.32523/2664-5157-2023-3-72-91Keywords:
Turkey, Ottoman state, Russian Empire, sources, historiography, Turkic peoples, cooperation.Abstract
The end of the 19th - the first quarter of the 20th centuries was a difficult time for Turkic peoples: the policy of spiritual colonization of tsarist Russia was in full swing, Jadid and Turkist movements were gaining strength, Turkic peoples increased their solidarity within the framework of these ideas, as a result of two revolutions the whole structure of Russian imperialist policy changed, the Bolshevik policy of atheism, famine and repression was implemented. This period has been comprehensively studied in domestic historiography and its «white spots» continue to be revealed today. However, this historical period has not yet been studied in the sources and historiography of Turkey, which is a brother country. The main sources of the chronological period we have chosen have been preserved in the archives of the Prime Minister of the Republic of Turkey, the Ottoman state libraries and the rare holdings of the National Library in Ankara. The studies and historiographical bases connected with the problems of Turkic peoples’ cooperation were examined from two perspectives: first, the scientific works of emigrated intellectuals of Turkic peoples - Zaki Validi Togan, Yusuf Akchora, Ali Mardana Topchubashi and others; second, after the collapse of the USSR, the works of scholars widely spread like Nadir Devlet, Ibrahim Marash, Rydvan Akin, Fusun Ustol, Nedjimtdin Seferzhioglu, Hakan Krimli and others, who have worked in Russia, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Uzbekistan, Azerbaijan, Tatarstan, Bashkortostan and other archives and who have continued their research in Turkey.
The main purpose of the article is complex analysis of Turkic peoples’ cooperation from the end of 19th - first quarter of 20th centuries in Turkish sources and historiography. In order to achieve this goal, Turkish sources and materials stored in the archives have been classified by means of comparative analysis, and on this basis the problems of Jadid movement, Turkism and Islam, Muslim issues, national identity and political-cultural struggle have been analysed based on the principle of historicism.
Reference
Ибрагимов М., 2005. Религиозное обновление в тюркском мире (1850-1917): пер. с тур. Мараш Ибрагим. Казань: Иман. 200 с.
Ливен Д., 1999. Русская, имперская и советская идентичность // Европейский опыт и преподавание истории в постсоветской России. Москва. 299 c.
Литвинов М.М., 1938. В борьбе за мир. Москва: Партиздат ЦК ВКП(Б). 196 с.
Akçora Y., 1978. Türkçülük. Türkçülüğün Tarihi Gelişimi. İstanbul: Özdemir Basımevi. 253 s.
Akçuraoğlu Y., 1909. Rusya’da Sâkin Türklerin Hayât-ı Medeniye. Fikriye ve Siyasiyelerine Dair, Sırât-ı Müstakîm, II/39. S. 201-204.
Akçuraoğlu Y., 1906. Meşrutiyet-i Avamiye ve Müsülmanlar. «Kazan Muhbiri». Sayı 34 (8 Fivral). S. 2-3.
Akçuraoğlu Y., 1915. Rusya’da Sâkin Müslümanların Mahalle ve Müftülük Teşkilatı: Bu Teşkilatı Islahata Dair Arzu ve Teşebbüsler. Türk Yurdu, IX/1 (10 Eylül 1331). S. 2752-2756.
Akın R., 2002. Osmanlı İmparatorluğu’nun dağılma devri ve Türkçülük hareketi, 1908-1918. Ankara: Der Yayınları. 320 s.
Andican A. Ahat, 2009. Osmanlı’dan günümüze Türkiye ve Orta Asya. İstanbul: Doğan Kitap. 625 s.
Aydemir Ş.S., 2019. Enver Paşa (Cilt 3) Makedonya’dan Ortaasya’ya. İstanbul: Remzi kitabevi. 672 s
Bademci A., 2019. Kendi Arşiv Belgelerine Göre 1917-1934 Türkistan Milli İstiklal Hareketi. Basmacılar. Ankara: Kamer Yayınları. 493 s.
Baysun A.R., 2006. Türkistan İstiklal Hareketleri ve Enver Paşa. İstanbul: Doğu kitaphanesi. 222 s.
Bigiev M.C., 1906. Umum Rusya Müsülmanlarının 3’nçi Resmî Nedveleri. Kazan. 243 s.
Bozkurt G.S., 2008. 1905-1907 Yillari Rusya Muslumanlarinin Siyasi Kimlik Arayisi. İstanbul: Doğu Kütüphanesi. 478 s.
Çokayoğlu M.Y., 1972. Eşinin Ağzından Mustafa Çokayoğlu. İstanbul: Yaş Türkistan yayını. 166 s.
Çokayoğlu M., 1927. Türkistan Meselesi «Yeni Türkistan» dergisi. İstanbul. 8 s.
Darga M., 2007. Mehmet Emin Efendi İstanbul’dan Asya-yı Vusta’ya Seyahat. İstanbul. 197 s.
Devlet N., 1987. Dünyada Türklük araştırmaları ve Türkiye. İstanbul: Fatih Yay.134 s.
Devlet N., 1987. Dünyada Türklük araştırmaları ve Türkiye. İstanbul: Fatih Yay. 134 s.
Ergin M., 1964. Dede Qurqut Kitabi. Ankara: Ankara Üniversitesi basımevi. 217 s.
Erşanin S., 2007. Türkistan’da İslam ve Müslümanlar. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. 36 s.
Gaspıralı İ., 1906. Üçüncü Şûrâ-yı İslam. Tercüman Gazetesi (18 Avgust). S. 1-2.
Gökalp Z., 2019. Türkçülüğün Esasları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. 182 s.
Hayit B., 1962. Komünist Emperyalizmi Karşısında Türkistan. İstanbul: Toprak Dergisi Yayınları.
Hayit B., 1975. Türkistan Rusya ile Çin Arasında. İstanbul: Otağ yayınları. 437 s.
İbrahim A., Ertuğrul Ö., 2003. Âlemi-i İslâm ve Japonya’da islâmiyet’in yayılması – Türkistan, Sibirya, Moğolistan, Mançurya, Japonya, Kore, Çin, Singapur, Uzak Hind adaları, Hindistan, Arabistan, Dâru’l-Hilafe. İstanbul: İşaret. 1288 s.
Kazakbalası G.C., 1980. Göçten Sonra. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı. 320 s.
Kırımlı H., 2016. Kırım’daki Kırım Tatar (Türk İslam) Mimarı Yadıgarları. İstanbul: Başbakanlık yurt dışı türkler. 880 s.
Kurat A.N., 2014. Rusya Tarihi. Başlangıcından 1911’ye Kadar. İstanbul: Türk Tarih Kurumu. 537 s.
Lewis B., 2016. İslam ve Batı. Ankara: Akılçelen Yayınları. 352 s.
Maksudi S., 1934. Orta Asya Türk Devletler. Ankara: Türk Tarihinin Anahatları Serisi. 50 s.
Mardjani Sh., 1864. Ğurfetü’l-havâkînli ‘urfeti’l-havâkîn. Kazan. 36 s.
Rızaeddin F., 1917. Şeyh Cemaleddin, Şûrâ, X/24 (Dikabr). S. 513-517.
Rızaeddin F., 1907. İslamlar Hakkında Hükûmet Tedbirleri. Orenburg. 245 s.
Sabyrgalieva N.B., 2022. Confessional policy of the Russian Empire in the western part of Kazakhstan (mid XIX – early XX centuries). Turkic Studies Journal. 2 (Vol. 4). P. 86-95. DOI: http://doi.org/10.32523/2664-5157-2022-2-86-95
Sarınay Yu., 2005. Belgelerle Osmanlı-Türkistan İlişkileri (XVI-XX. Yüzyıllar). T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü. Ankara. 277 s.
Sefercioğlu N., 2005. Tanıdığım Ünlü Türkçüler. İstanbul: Ötüken Neşriyat. 312 s.
Taneri A., 1983. Türk Kavramının Gelişmesi. Ankara: Ankara Üniversitesi. 262 s.
Taneri A., 1993. Türk Devletler Geleneği. Dün-Bugün. İstanbul: Milli Eğitim bakanlığı Yayınları. 262 s.
Togan Z.V., 1981. Tarihte Usul. İstanbul: Enderun yayınları. 350 s.
Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Kuruluş ve Gelişmesine Hizmeti Geçen Türk Dünyası Aydınları Sempozyumu bildirileri: 23-26 Mayıs, 1996. Erciyes Üniversitesi, Türk Dünyası Araştırmaları Merkezi. 614 s. ISBN 10: 9758013289.
Üstel F., 2010. Türk Ocakları (1912-1931): İmparatorluktan Ulus-Devlete Türk Milliyetçiliği. İstanbul: Karton Kapak. 422 s.
