Oratory in Kazakh culture
Views: 69 / PDF downloads: 159
DOI:
https://doi.org/10.32523/2664-5157-2023-4-63-82Keywords:
Kazakh culture, the language of oratory, cultural consciousness, ontology, gnoseology, anthropocentrism, sociocentrism, ethnocentrism, axiology, cultural philosophy.Abstract
The article is the first attempt in the local cultural studies to carry out a detailed study
of the place and role of oratory in Kazakh culture. At the same time, the article considers the basics,
cognitive episteme, methodological positions of the Kazakh eloquence as a continuum of general
ethnocultural existence, anthropocentric, sociocentric, ethnocentric aspects of the art of eloquence,
cultural and sophistic background of the nature and features of mobile thought in the context of
eloquent verbal wisdom as a phenomenon-culture. At the same time, the study focuses on the cultural
aspects of the cognitive-emotional impact of oratory on the perceiver. Along with this, the depth of
presentation of thoughts to the audience in eloquent language and its axiological value are measured.
Cultural and axiological meanings such as «beginning, presentation, content, warming up, fusion/
synthesis» within the framework of various rhetorical formulas are analyzed. Steps have been taken
to reveal the cultural aspects of such concepts as «wrap/envelope,» «persuade,» and «confess» through
the listener’s ability to convey a thought in rhetoric to other people through the poetic language. The
problem of inseparability between eloquence and objective reality is analyzed through the prism of the
Kazakh national-cultural moral ethos.
Reference
Бабалар сөзі, 2009. Жүз томдық, Т. 56: Тарихи жырлар. Астана: Фолиант. 408 б.
Баласағұн Ж., 1986. Құтты білік. Алматы: Жазушы. 616 б.
Бейсенов Қ., 1994. Қазақ топырағында қалыптасқан ғақлиятты ой кешу үрдістері. Алматы: Ғылым. 168 б.
Гегель, 1956. Философия духа. М.: Госполитиздаит. 371 с.
Гумбольдт В., 1985. Язык и философия культуры. М.: Прогресс. 450 (357) с.
Ғабитов Т.Х., 1998. Қазақ мәдениетінің типологиясы. Алматы: Қазақ университеті. 203 б.
Исмаилов О., 1996. Бабалар сөзі – даналық көзі. Алматы: Білім. 186 б.
Қасабек А., 2023. Заманының ұлағатты философы. Талдықорған: ЖК «Дизайн-ОТ». 288 б.
Молдабеков Ж., 1998. Қазақ осы – мың өліп, мың тірілген. Оқу құралы. Алматы: Санат. 208 б.
Мұқаметханұлы Н., 2000. Қытайдағы қазақтардың қоғамдық тарихы (1860-1920). Алматы: ҚАЗ ақпарат. 336 б.
Мұхиддин Әбу Зәкәрия Яхия ибн Шәрәф ибн Мурри, 2014. Хадистер жинағы (риядус-салихин). Алматы: «Көкжиек» баспасы. 656 б.
Негимов С., 1997. Шешендік өнер. Алматы: Ана тілі. 208 б.
Нұрмұратов С.Е., 2000. Рухани құндылықтар әлемі: әлеуметтік философиялық талдау. Алматы: ҚР БҒМ. Философия және саясаттану Институты. 180 б.
Оразалы және т.б., 2007. Ұлылық қалғыса ұлт ұйқыға кетеді. Даналардан жеткен сөз/құраст. С.Ш.Оразалы, Ө.Ақыпбекұлы, Г.Оразгалиева. Астана. 384 б.
Потебня А.А., 1976. Эстетика и поэтика. М.: Искусство. 614 с.
Тарихи тұлғалар. Танымдық-көпшілік басылым / Құрастырушылар: Тоғысбаев Б., Сужикова А. Алматы: «Алматыкітап» ЖШС, 2006. 376 б.
Төреқұл Н., 2006. Даланың дара ділмарлары. Алматы: ЖШС «Қазақстан» баспа үйі. 592 б.
Раев Д.С., 2019. Дала өркениетінің рухани-мәдени қырлары: әлеуметтік-саяси талдама. Оқу құралы. Алматы. 344 б.
Элдридж Р., 2020. Өнер философиясы. Кіріспе. Алматы: «Ұлттық аударма бюросы» қоғамдық қоры. 304 б.
Ibraev Sh., 2021. The phenomenological transformation of Abay’s poetry. Turkic Studies Journal, 3(3). P. 28-36. https://doi.org/10.32523/2664-5157-2021-3-28-36