The image of dog in Kazakh traditions and folk beliefs
Views: 18 / PDF downloads: 26
DOI:
https://doi.org/10.32523/2664-5157-2024-1-94-111Keywords:
Kazakhs, Folklore, Literature, Dog, Culture, Folk Beliefs, Socio-Cultural Life, Tradition.Abstract
The dog, one of the first domesticated animals, played an important role in all epochs of history and found its place in every culture. Among the Kazakhs, the dog was considered one of the seven treasures, such as a faithful friend of man, a keeper of the house, a guard of four types of domestic animals, a shepherd and a hunter. In addition, the dog has become a part of social and cultural life and takes an important
place in the traditions, beliefs, art and vocabulary of the Kazakh people.
This study aims to define the origins of positive and negative attitudes
towards dogs in Kazakh society and to identify their basic expressions
in traditions and folk beliefs. In this article Kazakh traditions and folk
beliefs are carefully considered, as well as a number of crafts in which superstitions and customs are associated with the concept of a dog.
The results of this study show that in Kazakh culture a dog is not only a pet, but also a cultural symbol and mythological figure. Therefore, dogs have both positive and negative meanings in the collective consciousness of Kazakh society, as well as practical, ritual and mythological significance.
Reference
Ақбай Н., 2013. Қазақтың дәстүрлі атаулары: энциклопедиялық сөздік. Алматы: Арда+7. 496 б.
Аспандияров Б., Асықбаева Н., Ахметова Ш., Есенғұлова К., Жанұзақов Т., Жәркешева Г., Кеңесбаев И., Тойшыбаева С., Хамзина Б., 1959. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. Алматы: Қазақ
ССР ғылым академиясының баспасы. 255 б.
Әжіғали С., 2005. Қазақ халқының дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары. 1-том. Алматы: Арыс. 328 б.
Әлімбай Н., 2012. Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. 2-том. Алматы: РПК Слон. 736 б.
Әлімқұлов Б. және Әбдіраманов Е., 1994. Күйеу келтір, қыз ұзат, тойыңды қыл. Алматы: Санат. 238 б.
Бабалар сөзі (жүз томдық). Түс жору және ырымдар. 94-том., 2013. Астана: Фолиант баспасы. 432 б.
Бегманов Қ., 2010. Халқы мықтының салты мықты: этнографиялық сыр-сұхбат. Алматы: Өлке. 480 б.
Бектемірова С., 2012. Киноморфизмдердің танымдық семантикасы. Алматы: ӘрекетПринт. 191 б.
Болғанбаев Ә., Қалиев Б., Байзақов С., Османова А., Дәулетқұлов Ш., Жүнісова М.,
Нұрғазиева Г., 1999. Қазақ тілінің сөздігі. Алматы: Дайк-Пресс. 776 б.
Жанұзақов Т., 1971. Қазақ есімдерінің тарихы. Алматы: Ғылым. 216 б.
Кейкін Ж., 2000. Қазақы атаулар мен байламдар. Алматы: Өлке. 256 б.
Кенжеахметұлы С., 2003. Жеті қазына (бірінші кітап): көпшілік оқырманға арналған. Алматы: Ана тілі. 135 б.
Кенжеахметұлы С., 1994. Қазақтың салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары: көпшілік оқырман қауымға арналған. Алматы: Ана тілі. 80 б.
Қайбарұлы А. және Бопайұлы Б., 1998. Қазақ ырымдары / Казахские поверья. Алматы: Қазақ
энциклопедиясы. 167 б.
Қанарбаева Б., 1999. Қазақтың наным-сенімдері. Алматы: Қанағат. 120 б.
Қондыбай С., 2004. Арғықазақ мифологиясы. 4-том. Алматы: Дайк-Пресс. 272 б.
Нүсіпоқасұлы А., 2014. Тал бесіктен жер бесікке дейін. Алматы: Өнер 21-ғасыр қоғамдық қоры. 592 б.
Олжатаев С., 2007. Түс жорудың төл кітабы. Шымкент: Алтын алқа баспасы. 160 б.
Тоқтабай А. және Сейітқұлова Ж., 2005. Төрт түліктің қасиеті. Алматы. 192 б.
Argynbayev Y., 2016. Kazak Folklorunda Köpek. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara. 109 s.
Baltacı Z. T., 2014. Türk Kültüründe Köpek (İnanış, uygulama ve anlatılar). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Balıkesir. 196 s.
Caferoğlu A., 1961. Türk Onomastiğinde Köpek Kültü. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı – Belleten, (İkinci Baskı). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. S. 1-11.
Dıykanbayeva Mayramgül. 2009. Kırgız Atalar Kültü ve Kırgız Atalar Kültünün Yaşayan Kültüre Etkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. 401 s.
Dilek İ., 2014. Resimli Türk Mitoloji Sözlüğü (Altay/Yakut). Ankara: Grafiker. 212 s.
Dilek İ., 2021. Türk Mitoloji Sözlüğü. Ankara: Türk Dili Kurumu. 951 s.
Eren Metin. 2010. Van Gölü Havzası Ölüm Gelenekleri ve Türk Kültür Ekolojisi İçerisindeki Yeri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van. 516 s.
İnan A., 1998. Makaleler ve İncelemeler. I. C. (Üçüncü Baskı). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. 730 s.
İnan A., 2015. Tarihte ve Bugün Şamanizm (Materyaller ve Araştırmalar). (Sekizinci Baskı). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. 229 s.
Karadoğan A., 2003. Türk Şahıs Adlarında Hayvan Kültü. Milli Folklor. S. 57 (Bahar), S.109-116.
Köprülü M. F., 2011. Türk Edebiyatı Tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları. 446 s.
Ögel B., 2014. Türk Mitolojisi (Kaynakları ve açıklamaları ile destanlar). I. C. (Altıncı Baskı). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. 745 s.
Pugnetti G., 2012. Köpek Ansiklopedisi. (Dördüncü Baskı). (Çev. G. K. Duman). Ankara: Arkadaş Yayınevi. (Eserin orijinali 1980‟de yayımlandı). 462 s.
Saikenova D.K., Ibragimov, A.I., 2023. Semantics of fire and its derivatives in the ritual practice of Kazakhs: traditions and modernity. Turkic Studies Journal, Vol. 5., No 2. P. 93-107. DOI: https://doi.org/10.32523/2664-5157-2023-2-93-107
